ปราสาทบ้านพลวง
ทำเนียบแหล่งเรียนรู้ในชุมชน
กศน.ตำบลบ้านพลวง : ศูนย์การศึกษานอกระบบและการศึกษาตามอัธยาศัยอำเภอปราสาท
สำนักงาน กศน.จังหวัดสุรินทร์
1.ชื่อแหล่งเรียนรู้ : ปราสาทหินบ้านพลวง
2.เจ้าของแหล่งเรียนรู้/ผู้รู้/ปราชญ์ : อบต.ตำบลบ้านพลวง
3.ที่ตั้ง : บ้านพลวง หมู่1 ตำบลบ้านพลวง อำเภอปราสาท จังหวัดสุรินทร์ 32140
Page/Face book : -
เบอร์โทรศัพท์ : -
4.ความเป็นมาโดยย่อ :
ปราสาทบ้านพลวง ตั้งอยู่ที่บ้านพลวง ตำบลบ้านพลวง อำเภอปราสาท จังหวัดสุรินทร์ เป็นศาสนสถานขนาดเล็ก หรือสรุก จำนวน 1 หลัง หันหน้าไปทางทิศตะวันออก สร้างตามแบบศิลปะแบบบาปวนสร้างด้วยหินทรายสีขาวบนฐานศิลาแลง ล้อมรอบด้วยคูน้ำรูปตัวยู องค์ปราสาทมีแผนผังเป็นรูปสี่เหลี่ยมจัตุรัสขนาด 4 x 4 เมตร ฐานศิลาแลงมีแผนผังเป็นรูปสี่เหลี่ยมผืนผ้า มีขนาดประมาณ 8 x 23 เมตร สันนิษฐานกันว่า ด้วยฐานศิลาแลงขนาดใหญ่เพียงนี้ จึงมีความเป็นไปได้ที่จะมีความตั้งใจสร้างให้มีปราสาท 3 องค์ บนฐานเดียวกัน แต่คงมีเหตุการณ์สำคัญ เช่น สงคราม โรคระบาด ความแห้งแล้ง จึงส่งผลให้การสร้างปราสาทชะงักไป
ปราสาทมีประตูทางเข้าเพียงทางเดียว อีกทางด้านเป็นประตูหลอก ทับหลังด้านตะวันออกและด้านใต้สลักภาพพระอินทร์ทรงช้างเอราวัณ ทับหลังด้านทิศเหนือสลักเป็นภาพพระศิวะปราบนาคกาลิยะ ส่วนทับหลังด้านตะวันตกยังไม่ได้สลักภาพใดๆ
ปราสาทบ้านพลวงเป็นปราสาทที่ยังสร้างไม่เสร็จ สังเกตได้จากภาพแกะสลักยังไม่เสร็จ โดยภาพส่วนใหญ่จะเป็นเรื่องราวของเทพปกรณัมในลัทธิไศวะนิกาย แต่มีการสลักภาพสัตว์ เช่น สลักภาพกระรอกกระแต และกวางป่าไว้เหนือใบระกาด้านต่อดอกพันธุ์พฤกษา ซึ่งไม่ปรากฏในปราสาทแห่งใด
ปราสาทบ้านพลวง ได้รับการบูรณะเมื่อ พ.ศ. 2514 - 2516 ด้วยวิธีอนัสติโลซีส คือการรื้อมาและประกอบเป็นจิกซอว์ขึ้นใหม่ เสริมโครงสร้างและรากฐานใหม่ หินส่วนไหนขาดก็เติมหินเข้าไปใหม่ให้สมบูรณ์ โดยไม่ขัดกับลวดลายและศิลปะเดิมของปราสาท โดยนายแวนส์ เรย์ ซิลเดรส นักศึกษาปริญญาเอกแห่งมหาวิทยาลัยคอร์แนล สหรัฐอเมริกา
5.ผู้สํารวจ: นางเรณู โคตุทา ครู กศน.ตําบล โทร: 0986292785
ิ นางสาวสุณิสา ศิลางาม ครู ศรช. โทร: 0857694755
6.ลักษณะกิจกรรมของแหล่งเรียนรู้
เป็นการเรียนรู้เชิงประวัติศาสตร์ ซึ่งเป็นโบราณสถานที่สำคัญของตำบลบ้านพลวง เรียนรู้ประเพณีและวัฒนธรรมต่างๆ รวมทั้งมีการแสดงแสงสีเสียง ตำนานปราสาทบ้านพลวง ซึ่งชุมชนในตำบลและหน่วยงานต่างๆร่วมกันจัดขึ้นเป็นงานประเพณีของทุกๆปี
7.จุดเด่น
เป็นแหล่งเรียนรู้ทางประวัติศาสตร์ โบราณสถาน และประเพณีที่สืบทอดมาอย่างยาวนาน
8.ผลงาน/รางวัลที่ได้รับ/ความภาคภูมิใจ
ได้รับการแต่งตั้งเป็น ๑ ใน ๑๙ แหล่งเรียนรู้ของตำบลบ้านพลวง